"బ్రహ్మానుచిన్తనమ్"
కొద్దిరోజులక్రితం శ్రీగరికిపాటి నరసింహారావుగారి మహభారత ప్రవచనాన్ని భక్తిటివీలో వింటున్నప్పుడు ప్రసంగవశాత్తు, శ్రీ శంకరాచార్యులు 'బ్రహ్మానుచింతనము' అనే చిన్ని గ్రంధము రచించినారని, ముముక్షువులు తప్పక పఠించవలసిన గ్రంధమని తెలియజేశారు. దానిగురించి ఇంటర్నెట్లో వాకబు చేస్తే, దేవనాగరిలిపిలో శ్లోకములు, ఆంగ్లములో అర్థము దొరకినవి. అది అందరికి తెలియజేయాలనే ఉద్దేశ్యముతో నాకు అలవిఅయినంతమేరకు తెలుగు చేశాను. తప్పులున్నచో మన్నించగోర్తాను.
దీనిని పరిశీలించగా తెలిసినదేమిటంటే, మనం పరబ్రహ్మవిషయమై, ధ్యానము మొదలుపెట్టేముందర మనం ఎటువంటి భావాలతో వుండాలి, ఏవిధముగా మన మనస్సుకు నచ్చచెప్పుకొంటే, అది స్థిరముగా వుండి, పరబ్రహ్మభావనలలోనికి వెళుతుంది, అనే విషయాలపై శ్రీఆదిశంకరులవారు మనకు తెలియజేశారు. సాధారణంగా ఇటువంటి విషయాలను ఎవరూ బోధించరు. కాని శ్రీ ఆదిశంకరులవారు, ఇటువంటి సున్నితమైన విషయాలను మనకు తెలియజేశారు. వారు మనకోసం ఎంత తపన పడ్డారో, తెలుస్తోంది కదా! కావున జిజ్ఞాసులైన చదువరులు, ఈ విషయాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొని, దీనిని అవధరించమని ప్రార్థన. మీఅభిప్రాయాలను అహ్వానిస్తున్నాము. = తత్త్వవిశ్లేషణ బృందం.
"బ్రహ్మానుచిన్తనమ్"
1. అహమేవ పరంబ్రహ్మ వాసుదేవాఖ్యమవ్యయమ్। ఇతిస్యానిశ్చతోముక్తో బద్ధఏవన్యథా భవేత్॥
తా: నేను పరబ్రహ్మను. వాసుదేవుడను, నాశనములేనివాడను. ఇట్టి నిశ్చయభావనతో ధ్యానము చేయువాడు ముక్తుడగును. ఇతరములు కాడు.
2. అహమేవ పరంబ్రహ్మ నిశ్చితమ్ చిత్తచింత్యతామ్। చిద్రూపత్వాదసంగత్వాదబాధ్యత్వాత్ప్రయత్నతః॥
తా: ఓమనసా! ఈవిధముగా ధ్యానముచేయుము. నేను నిష్కళంకమైన చైతన్యరూపములోనున్న పరబ్రహ్మమును. నాకు ఎటువంటి అనుబంధములు లేవు. నేను భూతభవిష్యత్వర్తమానములవంటి కట్టుబాట్లు లేనివాడను.
3. అహమేవ పరంబ్రహ్మ నచాహం బ్రహ్మణఃపృథక్। ఇత్యేవం సముపాసీత్ బ్రాహ్మణో బ్రహ్మణీస్థితః॥
తా: నేను బ్రహ్మమును. బ్రహ్మమును కానివాడను కాను. ఈవిధముగా భావించుకొనుచు, బ్రాహ్మణుడు బ్రహ్మముకొరకు, ధ్యానసమాధిలో తననితాను పాదుకొనవలెను.
4. సర్వోపాధివినిర్ముక్తం చైతన్యంచ నిరంతరం। తద్ బ్రహ్మాహమితిజ్ఞాత్వా కథం వర్ణాశ్రమీభవేత్॥
తా: నేను ఉపాధిరహితమైన నిరంతర పరాచైతన్యమును. ఈజ్ఞానమును పొందినవాడు ఎట్లు వర్ణాశ్రమములు పొందినవాడగును?
5. అహంబ్రహ్మాస్మియోవేదస సర్వభవతి త్విదమ్। నాభూత్యా ఈశతే దేవాస్తేషామాత్మాభవేద్ధిసః॥
తా: తనను బ్రహ్మముగా నెరింగినవాడు, అన్నియా తానే అగుచున్నాడు. అట్టివానిని దేవతలుకూడా శాసించలేరు. ఎందువలననగా, ఆ దేవతలయొక్క ఆత్మకూడా అతడే అగుచున్నాడు.
6. అన్యోసావహమన్యోస్మీత్యుపస్తే యోన్యదేవతామ్। నసవేద నరోబ్రహ్మ సదేవానాం యథాపశుః॥
తా: తనను బ్రహ్మముకంటే పరుడని భావించుచూ, అన్యదేవతలనుపాసించువాడు, ఆదేవతలకు, పశువులు మనుష్యులకువలె, బానిసయగును. అతడు బ్రహ్మమును తెలుసుకొనజాలడు.
7. అహమాత్మానచాన్యోస్మి బ్రహ్మోవాహంనశోకభాక్। సచ్చిదానందరూపోహం నిత్యముక్త స్వభావవాన్॥
తా: నేను అత్మను మాత్రమే, ఇతరమును కాను. నేను నిత్యముక్తస్వభావముతో కూడిన సచ్చిదానంద రూపమును.
8. ఆత్మానం సతతం బ్రహ్మసంభావ్యవిహరన్తియే। నతోషాం దుష్కృతంకించిద్ దుష్కృతోత్థనచాపదః॥
తా: ఎవడు ఈప్రపంచములో, తాను బ్రహ్మమను నిశ్చితబుద్ధితో ప్రవర్తించునో, అట్టివానికి ఎట్టి అసాధ్యమును, ఆపదను లేదు.
9,10. ఆత్మానంసతతం బ్రహ్మసంభావ్య విహరేత్సుఖమ్। క్షణంబ్రహ్మాస్మీతి యఃకుర్యాదాత్మచింతనమ్॥
తన్మహాపాతకం హన్తితమఃసూర్యోదయే యథా।అజ్ఞానాద్ బ్రహ్మణో జాతమాకశంబుద్బుదోపమమ్॥
తా: నిన్ను బ్రహ్మముగా భావించి, ఈప్రపంచములో ప్రవర్తించుము. ఒక్క క్షణమైననూ, ఎవరైన "అహంబ్రహ్మాస్మి" అని ధ్యానముచేసినచో, అతని పాపములన్నియూ, సూర్యోదయముచే అంధకారమువలె, నశించిపోవును.
11. ఆకాశాద్వాయురుత్పన్నో వాయోస్తేజస్తతతఃపయః।అద్బుథశ్చపృథివీజాతా తతోవ్రీహీయవాదికమ్॥
తా: ఆకాశమునుండి వాయువు, అందుండియగ్ని, అందుండి నీరు, అందుండి భూమి, ఆభూమినుండి ధాన్యములుద్భవించినవి.
12. పృథ్వాపస్తు పయోదహ్నౌ వహ్నిర్వాయోనయస్యసౌ।నభోస్యవ్యాకృతే తథశుద్ధేశుద్ధోస్మ్యహంహరిః॥
తా: పృథ్విజలములందు, జలములగ్నియందు, అగ్నివాయువునందు, వాయువుఆకాశమునందు లయించును. ఆకాశము ఎట్టిమార్పులేనిది, అదేమాయ. ఆమాయ బ్రహ్యమునందున్నది. నేను ఆబ్రహ్మము హరిని.
13. అహంవిష్ణురహంవిష్ణురహంవిష్ణురహంహరిః। కర్తృభోకర్తాధికం సర్వతద్విదోత్థమేవచ॥
నేను విష్ణువును. నేను విష్ణువును. నేను విష్ణువును. నేను హరిని. నేను చేయువాడను, అనుభవించు వాడను అను ఆలోచనలు అజ్ఞానపు కృత్యములు.
14. అచ్యుతోహమన్తోహం గోవిన్దోహమహంహరిః। ఆనన్దోహమశోషోహమజోహమమృతోస్మ్యహమ్॥
తా: నేనచ్యుతుడను, అనంతుడను, గోవిందుడను, హరిని. నేనానందమును, పరిపూర్ణుడను, జననమరణములు లేనివాడను.
15. నిత్యోహం నిర్వికల్పోహం నిరాకారోహమవ్యయః। సచ్చిదానందరూపోహం పంచకోశాతిగోస్మ్యహమ్॥
తా: నేను నిత్యుడను, నిర్వికల్పుడను, నిరాకారుడను, అవ్యయుడను, సచ్చిదానందుడను, పంచకోశాతీతుడను.
16. అకర్తాహమభోక్తాహమసంగః పరమేశ్వరః। సదామత్సన్నిధానేన చేష్ఠతే సర్వమిన్ద్రియమ్॥
తా: నేను కర్తను, భోక్తనుగాను. అసంగుడను, పరమేశ్వరుడను. నాయునికివల్లనే సర్వేంద్రియములు పనిచేయుచున్నవి.
17. ఆదిమధ్యాంత ముక్తోహం నబద్ధోహం కదాచన। స్వభావనిర్మలః శుద్ధః సఏవం నసంశయః॥
తా: నేను ఆదిమధ్యాంతరహితుడను. బద్ధుడనుకాను. స్వభావముచే ఎవడు నిర్మలుడో, శుద్ధుడో, వాడేనేను, సంశయములేదు.
18. బ్రహ్మోవాహం నసంసారీ ముక్తోహమితిభావేత్। అశక్తువన్భావయితు వాక్యమేతత్సుద్వాభ్యసేత్॥
తా: నేను బ్రహ్మమును, సంసారినికాను, సదాముక్తుడనని నిత్యము భావించుము. ఈవిధముగా భావింపలేనిచో, కనీసం వీటినభ్యసింపుము.
19. యదభ్యాసేన తద్భావో భవేత్ భ్రమరకీటవత్। అత్రాపహాయ సందేహమభ్యసేత్కృతనిశ్చయః॥
తా: అట్లభ్యసించినచో, భ్రమరకీటకన్యాయ రీతిగా ఆభావమగుదువు. సంశయములను తోసిపుచ్చి, కృతనిశ్చయముతో అభ్యసింపుము.
20. ధ్యానయోగేనమాసైకాద్బ్రహ్మహత్యాంవ్యపోహతి। సంవత్సరంసదాభ్యాసాత్సిద్ధయష్టకమవాప్నుయాత్॥
తా: ఈప్రకారము ఒకనెల ధ్యానముచేయువాడు, బ్రహ్మహత్యాదోషమునుండి ముక్తుడగును. సంవత్సరం ధ్యానముచేయువాడు, అష్టసిద్ధులు పొందును.
21. యావజ్జీవం సదాభ్యాసాజ్జీవన్ముక్తోభవేధతీః। నాహందేహో నచప్రాణో నైన్ద్రియాణీతథైవచ॥
తా: ఈవిధంగా జీవితాంతం నిరవధికధ్యానాభ్యాసము చేసినచో, నేను శరీరమును, ఇంద్రియములను, ప్రాణము కాననెడి జ్ఞానముతో, జీవన్ముక్తుడగును.
22. నమనోహం నబుద్ధిశ్చనైవచిత్తమహంకృతిః। నాహంపృథ్వీనసలిలం నచవహ్నిస్తథానిలః॥
తా: నేను మనోబుధ్యహంకారచిత్తములను కాను, పంచభూతములను కాను.
23. నచాకాశోనశబ్దశ్చ నచస్పర్శస్తథారసః। నాహంగన్ధోనరూపంచ నమాయాహం నసంసృతిః॥
తా: నేనాకాశమును, శబ్దమును, స్పర్శను, రసమును, గంధమును, రూపమును కాను. మాయను కాను. ఎటువంటి మార్పు లేనివాడను.
24. సదాసాక్షీస్వరూపత్వాచ్చివఏవాస్మికేవలః। మయ్యేవసకలంజాతం మయిసర్వం ప్రతిష్ఠితమ్॥
తా: నేను సదా సాక్షిస్వరూపుడను, శివుడను. నానుండి సకలముత్పన్నమగుచున్నవి, నాలోనే సర్వము ప్రతిష్ఠితమగుచున్నవి.
25. మయిసర్వంలయంభాతి తద్బ్రహ్మాస్మ్యహమద్వయమ్।సర్వజ్ఞోహమనన్తోహమ్ సర్వేశః సర్వశక్తిమాన్॥
తా: నాయందే సర్వమును లయమగును. నేను ద్వైతముకాని బ్రహ్మమును. నేను సర్వజ్ఞుడను, అనన్తుడను, సర్వేశుడను, సర్వశక్తిమంతుడను.
26. ఆనన్దః సత్యబోధోహమితిబ్రహ్మానుచిన్తనమ్। అయంప్రపంచేమిధ్యేవ సత్యమ్ బ్రహ్మాహమవ్యయమ్॥
తా: ఆనన్దము, బోధింపవలసిన సత్యమని బ్రహ్మమును అనుచింతింపవలయును. ఈప్రపంచము మిథ్య. అవ్యయమైన బ్రహ్మమే సత్యము.
27. అత్రప్రమాణమ్ వేదాన్తగురవేనుభవస్తథా। బ్రహ్మోవాహం నసంసారీ నచాహం బ్రహ్మణః పృథక్॥
తా: దీనికి వేదాన్తము, గురువుయొక్క అనుభవము ప్రమాణము. నేను బ్రహ్మమును, సంసారినికాను. నాకును బ్రహ్మమునకు బేధములేదు.
28. నాహందేహోనమేదేహః కేవలోహం సనాతనః। ఏకమేవాద్వితీయంవై బ్రహ్మణోనేహకించన॥
తా: నేను దేహమునుకాను. ఈదేహము నాదికాదు. నేను కేవలుడైన సనాతనుడను. నేను, రెండవది లేనిది, ఇక్కడగాని, ఎక్కడగాని వేరేయితరముకాని బ్రహ్మమును.
29. హృదయకమలమధ్యేదీపవద్వేదసారం। ప్రణవమయమతర్కమ్ యోగిభిర్థ్యానగమ్యమ్॥
హరిగురుశివయోగమ్ సర్వభూతస్థమేకమ్। సకృదపిమనసావైచిన్తయేచ్ఛః సముక్తః॥
తా: వేదసారమంతయు హృదయకమలమధ్యమున వెలుగొందుచున్నది. అది తర్కమునకతీతమైన ప్రణవస్వరూపమైయున్నది. అది యోగులధ్యానమునకు గమ్యస్థానము. ఇది హరి, గురు, శివుడు మున్నగువారందరిలో వున్నది. ఈవిధముగా ధ్యానముచేయువాడు ముక్తుడగును.
"ఇతి శ్రీశంకరాచార్యవిరచిత బ్రహ్మానుచింతనమ్"
కొద్దిరోజులక్రితం శ్రీగరికిపాటి నరసింహారావుగారి మహభారత ప్రవచనాన్ని భక్తిటివీలో వింటున్నప్పుడు ప్రసంగవశాత్తు, శ్రీ శంకరాచార్యులు 'బ్రహ్మానుచింతనము' అనే చిన్ని గ్రంధము రచించినారని, ముముక్షువులు తప్పక పఠించవలసిన గ్రంధమని తెలియజేశారు. దానిగురించి ఇంటర్నెట్లో వాకబు చేస్తే, దేవనాగరిలిపిలో శ్లోకములు, ఆంగ్లములో అర్థము దొరకినవి. అది అందరికి తెలియజేయాలనే ఉద్దేశ్యముతో నాకు అలవిఅయినంతమేరకు తెలుగు చేశాను. తప్పులున్నచో మన్నించగోర్తాను.
దీనిని పరిశీలించగా తెలిసినదేమిటంటే, మనం పరబ్రహ్మవిషయమై, ధ్యానము మొదలుపెట్టేముందర మనం ఎటువంటి భావాలతో వుండాలి, ఏవిధముగా మన మనస్సుకు నచ్చచెప్పుకొంటే, అది స్థిరముగా వుండి, పరబ్రహ్మభావనలలోనికి వెళుతుంది, అనే విషయాలపై శ్రీఆదిశంకరులవారు మనకు తెలియజేశారు. సాధారణంగా ఇటువంటి విషయాలను ఎవరూ బోధించరు. కాని శ్రీ ఆదిశంకరులవారు, ఇటువంటి సున్నితమైన విషయాలను మనకు తెలియజేశారు. వారు మనకోసం ఎంత తపన పడ్డారో, తెలుస్తోంది కదా! కావున జిజ్ఞాసులైన చదువరులు, ఈ విషయాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొని, దీనిని అవధరించమని ప్రార్థన. మీఅభిప్రాయాలను అహ్వానిస్తున్నాము. = తత్త్వవిశ్లేషణ బృందం.
"బ్రహ్మానుచిన్తనమ్"
1. అహమేవ పరంబ్రహ్మ వాసుదేవాఖ్యమవ్యయమ్। ఇతిస్యానిశ్చతోముక్తో బద్ధఏవన్యథా భవేత్॥
తా: నేను పరబ్రహ్మను. వాసుదేవుడను, నాశనములేనివాడను. ఇట్టి నిశ్చయభావనతో ధ్యానము చేయువాడు ముక్తుడగును. ఇతరములు కాడు.
2. అహమేవ పరంబ్రహ్మ నిశ్చితమ్ చిత్తచింత్యతామ్। చిద్రూపత్వాదసంగత్వాదబాధ్యత్వాత్ప్రయత్నతః॥
తా: ఓమనసా! ఈవిధముగా ధ్యానముచేయుము. నేను నిష్కళంకమైన చైతన్యరూపములోనున్న పరబ్రహ్మమును. నాకు ఎటువంటి అనుబంధములు లేవు. నేను భూతభవిష్యత్వర్తమానములవంటి కట్టుబాట్లు లేనివాడను.
3. అహమేవ పరంబ్రహ్మ నచాహం బ్రహ్మణఃపృథక్। ఇత్యేవం సముపాసీత్ బ్రాహ్మణో బ్రహ్మణీస్థితః॥
తా: నేను బ్రహ్మమును. బ్రహ్మమును కానివాడను కాను. ఈవిధముగా భావించుకొనుచు, బ్రాహ్మణుడు బ్రహ్మముకొరకు, ధ్యానసమాధిలో తననితాను పాదుకొనవలెను.
4. సర్వోపాధివినిర్ముక్తం చైతన్యంచ నిరంతరం। తద్ బ్రహ్మాహమితిజ్ఞాత్వా కథం వర్ణాశ్రమీభవేత్॥
తా: నేను ఉపాధిరహితమైన నిరంతర పరాచైతన్యమును. ఈజ్ఞానమును పొందినవాడు ఎట్లు వర్ణాశ్రమములు పొందినవాడగును?
5. అహంబ్రహ్మాస్మియోవేదస సర్వభవతి త్విదమ్। నాభూత్యా ఈశతే దేవాస్తేషామాత్మాభవేద్ధిసః॥
తా: తనను బ్రహ్మముగా నెరింగినవాడు, అన్నియా తానే అగుచున్నాడు. అట్టివానిని దేవతలుకూడా శాసించలేరు. ఎందువలననగా, ఆ దేవతలయొక్క ఆత్మకూడా అతడే అగుచున్నాడు.
6. అన్యోసావహమన్యోస్మీత్యుపస్తే యోన్యదేవతామ్। నసవేద నరోబ్రహ్మ సదేవానాం యథాపశుః॥
తా: తనను బ్రహ్మముకంటే పరుడని భావించుచూ, అన్యదేవతలనుపాసించువాడు, ఆదేవతలకు, పశువులు మనుష్యులకువలె, బానిసయగును. అతడు బ్రహ్మమును తెలుసుకొనజాలడు.
7. అహమాత్మానచాన్యోస్మి బ్రహ్మోవాహంనశోకభాక్। సచ్చిదానందరూపోహం నిత్యముక్త స్వభావవాన్॥
తా: నేను అత్మను మాత్రమే, ఇతరమును కాను. నేను నిత్యముక్తస్వభావముతో కూడిన సచ్చిదానంద రూపమును.
8. ఆత్మానం సతతం బ్రహ్మసంభావ్యవిహరన్తియే। నతోషాం దుష్కృతంకించిద్ దుష్కృతోత్థనచాపదః॥
తా: ఎవడు ఈప్రపంచములో, తాను బ్రహ్మమను నిశ్చితబుద్ధితో ప్రవర్తించునో, అట్టివానికి ఎట్టి అసాధ్యమును, ఆపదను లేదు.
9,10. ఆత్మానంసతతం బ్రహ్మసంభావ్య విహరేత్సుఖమ్। క్షణంబ్రహ్మాస్మీతి యఃకుర్యాదాత్మచింతనమ్॥
తన్మహాపాతకం హన్తితమఃసూర్యోదయే యథా।అజ్ఞానాద్ బ్రహ్మణో జాతమాకశంబుద్బుదోపమమ్॥
తా: నిన్ను బ్రహ్మముగా భావించి, ఈప్రపంచములో ప్రవర్తించుము. ఒక్క క్షణమైననూ, ఎవరైన "అహంబ్రహ్మాస్మి" అని ధ్యానముచేసినచో, అతని పాపములన్నియూ, సూర్యోదయముచే అంధకారమువలె, నశించిపోవును.
11. ఆకాశాద్వాయురుత్పన్నో వాయోస్తేజస్తతతఃపయః।అద్బుథశ్చపృథివీజాతా తతోవ్రీహీయవాదికమ్॥
తా: ఆకాశమునుండి వాయువు, అందుండియగ్ని, అందుండి నీరు, అందుండి భూమి, ఆభూమినుండి ధాన్యములుద్భవించినవి.
12. పృథ్వాపస్తు పయోదహ్నౌ వహ్నిర్వాయోనయస్యసౌ।నభోస్యవ్యాకృతే తథశుద్ధేశుద్ధోస్మ్యహంహరిః॥
తా: పృథ్విజలములందు, జలములగ్నియందు, అగ్నివాయువునందు, వాయువుఆకాశమునందు లయించును. ఆకాశము ఎట్టిమార్పులేనిది, అదేమాయ. ఆమాయ బ్రహ్యమునందున్నది. నేను ఆబ్రహ్మము హరిని.
13. అహంవిష్ణురహంవిష్ణురహంవిష్ణురహంహరిః। కర్తృభోకర్తాధికం సర్వతద్విదోత్థమేవచ॥
నేను విష్ణువును. నేను విష్ణువును. నేను విష్ణువును. నేను హరిని. నేను చేయువాడను, అనుభవించు వాడను అను ఆలోచనలు అజ్ఞానపు కృత్యములు.
14. అచ్యుతోహమన్తోహం గోవిన్దోహమహంహరిః। ఆనన్దోహమశోషోహమజోహమమృతోస్మ్యహమ్॥
తా: నేనచ్యుతుడను, అనంతుడను, గోవిందుడను, హరిని. నేనానందమును, పరిపూర్ణుడను, జననమరణములు లేనివాడను.
15. నిత్యోహం నిర్వికల్పోహం నిరాకారోహమవ్యయః। సచ్చిదానందరూపోహం పంచకోశాతిగోస్మ్యహమ్॥
తా: నేను నిత్యుడను, నిర్వికల్పుడను, నిరాకారుడను, అవ్యయుడను, సచ్చిదానందుడను, పంచకోశాతీతుడను.
16. అకర్తాహమభోక్తాహమసంగః పరమేశ్వరః। సదామత్సన్నిధానేన చేష్ఠతే సర్వమిన్ద్రియమ్॥
తా: నేను కర్తను, భోక్తనుగాను. అసంగుడను, పరమేశ్వరుడను. నాయునికివల్లనే సర్వేంద్రియములు పనిచేయుచున్నవి.
17. ఆదిమధ్యాంత ముక్తోహం నబద్ధోహం కదాచన। స్వభావనిర్మలః శుద్ధః సఏవం నసంశయః॥
తా: నేను ఆదిమధ్యాంతరహితుడను. బద్ధుడనుకాను. స్వభావముచే ఎవడు నిర్మలుడో, శుద్ధుడో, వాడేనేను, సంశయములేదు.
18. బ్రహ్మోవాహం నసంసారీ ముక్తోహమితిభావేత్। అశక్తువన్భావయితు వాక్యమేతత్సుద్వాభ్యసేత్॥
తా: నేను బ్రహ్మమును, సంసారినికాను, సదాముక్తుడనని నిత్యము భావించుము. ఈవిధముగా భావింపలేనిచో, కనీసం వీటినభ్యసింపుము.
19. యదభ్యాసేన తద్భావో భవేత్ భ్రమరకీటవత్। అత్రాపహాయ సందేహమభ్యసేత్కృతనిశ్చయః॥
తా: అట్లభ్యసించినచో, భ్రమరకీటకన్యాయ రీతిగా ఆభావమగుదువు. సంశయములను తోసిపుచ్చి, కృతనిశ్చయముతో అభ్యసింపుము.
20. ధ్యానయోగేనమాసైకాద్బ్రహ్మహత్యాంవ్యపోహతి। సంవత్సరంసదాభ్యాసాత్సిద్ధయష్టకమవాప్నుయాత్॥
తా: ఈప్రకారము ఒకనెల ధ్యానముచేయువాడు, బ్రహ్మహత్యాదోషమునుండి ముక్తుడగును. సంవత్సరం ధ్యానముచేయువాడు, అష్టసిద్ధులు పొందును.
21. యావజ్జీవం సదాభ్యాసాజ్జీవన్ముక్తోభవేధతీః। నాహందేహో నచప్రాణో నైన్ద్రియాణీతథైవచ॥
తా: ఈవిధంగా జీవితాంతం నిరవధికధ్యానాభ్యాసము చేసినచో, నేను శరీరమును, ఇంద్రియములను, ప్రాణము కాననెడి జ్ఞానముతో, జీవన్ముక్తుడగును.
22. నమనోహం నబుద్ధిశ్చనైవచిత్తమహంకృతిః। నాహంపృథ్వీనసలిలం నచవహ్నిస్తథానిలః॥
తా: నేను మనోబుధ్యహంకారచిత్తములను కాను, పంచభూతములను కాను.
23. నచాకాశోనశబ్దశ్చ నచస్పర్శస్తథారసః। నాహంగన్ధోనరూపంచ నమాయాహం నసంసృతిః॥
తా: నేనాకాశమును, శబ్దమును, స్పర్శను, రసమును, గంధమును, రూపమును కాను. మాయను కాను. ఎటువంటి మార్పు లేనివాడను.
24. సదాసాక్షీస్వరూపత్వాచ్చివఏవాస్మికేవలః। మయ్యేవసకలంజాతం మయిసర్వం ప్రతిష్ఠితమ్॥
తా: నేను సదా సాక్షిస్వరూపుడను, శివుడను. నానుండి సకలముత్పన్నమగుచున్నవి, నాలోనే సర్వము ప్రతిష్ఠితమగుచున్నవి.
25. మయిసర్వంలయంభాతి తద్బ్రహ్మాస్మ్యహమద్వయమ్।సర్వజ్ఞోహమనన్తోహమ్ సర్వేశః సర్వశక్తిమాన్॥
తా: నాయందే సర్వమును లయమగును. నేను ద్వైతముకాని బ్రహ్మమును. నేను సర్వజ్ఞుడను, అనన్తుడను, సర్వేశుడను, సర్వశక్తిమంతుడను.
26. ఆనన్దః సత్యబోధోహమితిబ్రహ్మానుచిన్తనమ్। అయంప్రపంచేమిధ్యేవ సత్యమ్ బ్రహ్మాహమవ్యయమ్॥
తా: ఆనన్దము, బోధింపవలసిన సత్యమని బ్రహ్మమును అనుచింతింపవలయును. ఈప్రపంచము మిథ్య. అవ్యయమైన బ్రహ్మమే సత్యము.
27. అత్రప్రమాణమ్ వేదాన్తగురవేనుభవస్తథా। బ్రహ్మోవాహం నసంసారీ నచాహం బ్రహ్మణః పృథక్॥
తా: దీనికి వేదాన్తము, గురువుయొక్క అనుభవము ప్రమాణము. నేను బ్రహ్మమును, సంసారినికాను. నాకును బ్రహ్మమునకు బేధములేదు.
28. నాహందేహోనమేదేహః కేవలోహం సనాతనః। ఏకమేవాద్వితీయంవై బ్రహ్మణోనేహకించన॥
తా: నేను దేహమునుకాను. ఈదేహము నాదికాదు. నేను కేవలుడైన సనాతనుడను. నేను, రెండవది లేనిది, ఇక్కడగాని, ఎక్కడగాని వేరేయితరముకాని బ్రహ్మమును.
29. హృదయకమలమధ్యేదీపవద్వేదసారం। ప్రణవమయమతర్కమ్ యోగిభిర్థ్యానగమ్యమ్॥
హరిగురుశివయోగమ్ సర్వభూతస్థమేకమ్। సకృదపిమనసావైచిన్తయేచ్ఛః సముక్తః॥
తా: వేదసారమంతయు హృదయకమలమధ్యమున వెలుగొందుచున్నది. అది తర్కమునకతీతమైన ప్రణవస్వరూపమైయున్నది. అది యోగులధ్యానమునకు గమ్యస్థానము. ఇది హరి, గురు, శివుడు మున్నగువారందరిలో వున్నది. ఈవిధముగా ధ్యానముచేయువాడు ముక్తుడగును.
"ఇతి శ్రీశంకరాచార్యవిరచిత బ్రహ్మానుచింతనమ్"